اصول ویرایش علمی کتاب

ویرایش تخصصی یا علمی یا محتوایی

 روی متن یک کتاب اماده چاپ سه نوع ویرایش انجام میگرد ویراستاری  فنی ،زبانی(ادبی) و محتوایی(علمی) می باشد. ویراستار کتاب در این بخش از ویرایش باید تلاش کند تا محتوای کار را از نظر علمی و تخصصی به خوبی بررسی نماید. ویرایش تخصصی یا علمی یا محتوایی، باید توسط شخصی انجام شود که از لحاظ علمی، آشنایی کاملی با موضوع نوشته داشته باشد. به عنوان مثال، اگر قرار است یک کتاب روانشناسی، ویرایش علمی شود، این کار باید توسط یک روانشناس دیگر که در همان موضوع کتاب، پژوهش می‌کند، انجام شود تا به راحتی بتواند درستی یا نادرستی مطالب کتاب را تشخیص دهد. اگر کتابی ویرایش علمی نشود، هر چند هم محتوایی ارزشمند داشته باشد، آن‌طور که باید و شاید به دل مخاطبان خود نمی‌نشیند و از همه مهم‌تر اینکه اعتبارش تا حد زیادی مخدوش می‌گردد. در ویرایش محتوایی نیاز به تعامل میان نویسنده و ویراستار وجود دارد. در این تعامل است که احتمال اشتباه مطرح کردن مفاهیم و مطالب علمی و تخصصی به حداقل می‌رسد. در ویرایش علمی فرد ویراستار براساس توانایی و مهارت علمی خود سعی می‌کند هرگونه ناصافی در متن را رفع کرده  و به اصلاح خطاهای احتمالی نویسنده بپردازد. البته وی بایستی به این نکته توجه داشته باشد که هویت اصلی و ساختار اثر علمی دچار بهم ریختگی و نامفهومی نگردد.

حذف، کاهش یا تلخیص مطالب تکراری، غیرضروری، غیرمستند، مبتذل، نامتعارف، سست و ضعیف؛

اصلاح، تنظیم و جابه‌جایی مطالب برای انسجام و یک‌دستی نوشتار؛

افزایش برخی نکات فراموش‌شده، جا افتاده در متن یا پاورقی؛

مقابله متن با اصل (در صورت ترجمه یا تصحیح متون کلاسیک)؛

توضیح، یادآوری یا پیشنهاد ضروری در پاورقی که البته باید با ذکر کلمه «ویراستار» و با اجازه از نویسنده کتاب باشد.

بازبینی و تصحیح مطالب نادرست، متناقض و غیرعلمی.